بر باشقەدر رمضان گونلری

 

 نورتن سلما چويك اوغلى

 

رمضان باشلاینجە هر ‏یرە ، هر ‏زمینە حضور طولار ، بركت ‏گلیر . رمضان آیندە نور یاغار أوزریمزە ، دوزن ‏گلیر حیاتمزە . قلبلریمزە گوزللكلر گیرر ، روحلرە ‏خیر قاپولری آچیلیر . بر باشقەدر رمضان گونلری . . .  

 

اوروجیلە ، قرآن ‏تلاوتلریلە ، ‏تراویحلریلە مسلمانی ‏فرقلی بر معنا ‏اقلیمنە ‏و ‏فرقلی بر معنوی ‏دیسیپلینە صوقان رمضان ، كیشییە ‏تعبیری جائزسە «‏دنیایی آدام ‏گبی یاشامە ‏صنعتی»نی اوگرتن بر ‏قدسی موسمدر . بو ‏حقیقتلرڭ یانندە رمضانڭ صاییلامەیاجق چوق ‏فائدەلری ‏واردر . رمضان ؛ مسلمانە ، اخلاقی بر اولغونلق یاشاتیر . انسانڭ ‏كیشیلك ‏ضعیفلقلرینی گیدریر ، ‏شخصیت بوزوقلقلرینی ‏تعمیر ‏ایدر ، بویلەجە مؤمنلرڭ اخلاقی ‏سویەلری ‏یوكسلیر ، ‏فضیلتلری ‏گلیشیر .  

 

مؤمنلر ؛ ‏اگر رمضان آیندە ‏سادەجە اوروج ‏طوتمقدن ‏زیادە اوندەكی اینجەلگی قاورایابیلیرلرسە ؛ رمضان آیی ؛  

  

• انسانی بنجیللكدن قورتولمەیە ،  

• ‏یوقسولڭ حالینی آڭلامەیە گوتورر ،  

• ‏یالان سویلەمكدن ،  

• آلداتمقدن ،  

• حیلەكارلقدن ،  

• ‏اینجیتمكدن ‏صاقیندیرر .  

 

شعورلە رمضانی دگرلندیرن مسلمان ، گناهلردن قاچینیر . ‏الینی ، بلنی ، آیاغنی ، قولاغنی ، گوزنی قورومەیە چالیشیر . حراملرە ‏قارشی صبر ایدر . ‏دیلینی ‏طوتاراق آغزنی ‏غیبت ‏ایتمكدن ‏محافظە ‏ایدر . عین ‏زماندە مؤمن ‏كیشی ؛ ‏ینە ‏دیلیلە مالایعنییە طالمەز ، آبارتیلی ‏و ‏یالان قونوشماز . ‏زكاتنی ، ‏صدقەسنی ویرر ، گوڭللرە محبت ‏توخومی ‏اكر . ‏سفرەسنی آچار ؛ یورگینی ، ‏سوگیسنی اورتەیە قویارق ‏نیجە گوڭللر قازانیر . ‏یوركلردە مرحمت ‏سنبللری آچدیریر . . .

 

‏ایشتە بو شكلدە ‏روحی اینجەلگە ‏و گوڭل ‏انگینلگنە ایریشن مسلمان ؛ رمضان آینڭ رحمت ‏و بركتندن آی بویی ‏نصیبلنیر ، قلبندە ‏فیض شبنملری بلیریر . رمضان ؛ ‏فرض مكلفیتلرڭ ‏یانی ‏صیرە ‏تراویحلر ، ‏تهجدلر ‏ایلە ‏مؤمنڭ عبادتلرینە آیری بر ‏نشئە ‏و گوزللك قاتار . اوقونان قرآنلر ، دیڭلەنن ‏صحبتلر ، آیی ‏دگرلندیرمك آدینە ‏نافلە اولارق یاپیلان ‏ذكر ‏و ‏تسبیحاتلر ، قلبى ‏حیاتڭ جانلانمەسی ‏ایچون یاپیلان ‏علوی ‏قاتقیلردر . بو ‏قدسی ‏قاتقیلر ادراك ایدنی ، معنوی اكراملرە  غرق ‏ایدر . ‏ذاتًا ‏یوجەلكلرە مشتاق اولان روح ؛ رمضاندە آرادیغی ، ‏أوزلەدیگی ‏زمینە قاووشور . قلب گوزی آچیلیر دە آرتیق گوڭل ، ‏صوڭسزلق عالمنە بر ‏یقین ‏پنجرەسی آچار . حقیقةً دگرلندیرمەسنی بیلنە بر باشقەدر رمضان گونلری . . .

 

اوروجڭ ‏فائدەلری :  

  

 جناب حقڭ قوللرینە ؛ « ‏یاپیڭ ! » ‏دیە أمر ایتدیگی هر بر عبادتڭ هم مادی هم معنوی ‏یوڭدن انسانڭ ‏فائدەسنە ‏پك چوق حكمتلری ‏واردر . بوگون علمڭ گلیشمەسی ‏ایلە ‏اسكیدن انسانلرڭ ؛ « ناصل اولور ؟ » ‏دیە ‏حیرتلە باقدقلری ‏پك چوق خصوص گونمزدە ‏علمی اولارق آچیقلانابیلییور ‏و بویلەجە ‏مسئلەیی داها ‏ایی آڭلایابیلییورز .  

 

‏ایچندە بولندیغمز اكرامی ‏و عفوی بول اولان رمضان آیندە ‏بتون مؤمنلرڭ ‏بویوك ‏ایستك ‏و شوق ‏ایلە ‏طوتدقلری اوروجلرڭ ، ‏قیلدقلری ‏تراویح نمازلرینڭ ‏كندیلرینە بر چوق معنوی قازانچ ‏صاغلادیغی آچیقدر . اوروج ؛ اینانانلری بشری ‏دویغولردن ، ‏قدسی ‏دویغولرە یوكسلتن ‏نورانی بر باصامقدر . اوروج ، نفسڭ ‏و ‏شیطانڭ ‏ایستكلرینە ؛ « ‏اوت ! » دیمەنڭ أوڭنە گچن بر قالقاندر . اوروج ؛ انسانڭ ‏یاڭلیشە ‏قایمامەسنی ، كوتولگە بولاشمامەسنی ‏تأمین ‏ایدر .  

  

 اوروجلی مؤمندە ، شفقت ‏و مرحمت ‏دویغولری طوروق ‏نقطەدەدر . مادی ‏یوقسوللق ‏ایچندەكی انسانلرڭ حالی ، ‏اڭ ‏ایی اوروجلیكن ادراك ایدیلیر . ‏احتیاجلی قرداشلریمزە ‏یاردیم ایتمە حسلری ، رمضاندە داها ‏فضلەلاشیر .  

  

 اوروج ؛ انسانلرڭ آخلاقنە گوزللكلر قاتار ، ‏سرت ‏طبیعتلی انسانلردە ، بر ‏یوموشاقلق حالی اولوشور . مؤمن ‏كیشی ؛ اوروجی ‏ایلە كبر ، غرور ، ‏كین ، ‏یالان ، ‏گوستریش ‏و ‏ریادان ‏كندینی آریندیریر .  مسلمان ، اوروجیلە ‏فضیلتلی طاورانیشلرە یوڭلیر . او ؛ ‏عفتلی ، ‏وقارلی ، ‏ناموسلی ‏و ‏شرفلیدر . اینانان انسان ؛ اوروجە ‏و ‏دیگر عبادتلرینە ‏نە قدر ‏اهمیت ویررسە ، مسلمانلغنڭ ‏قالیتەسی دە او قدر آرتار .  

  

 اوروجلی مؤمن ؛ حقیقی مسلمانلق قسطاسلرینە بالخاصە مبارك رمضان آیندە داها چوق یاقلاشیر . ‏زیرا اوروج ‏ایلە ؛ ‏ال ، آیاق ، گوز ، قولاق ‏و ‏دیل ‏ایلە ایشلنەبیلەجك هر چشید گناهدن ‏قورونولمش اولور . بو خصوصدە ‏سوگیلی پیغمبریمز - علیه الصلات ‏والسلام - ؛  

 

 '' ‏كیم كوتو ‏سوز ‏و كوتو ایشلری بیراقماز ‏ایسە ، ‏الله ‏تعالےنڭ اونڭ یمەسنی ، ایچمەسنی بیراقمەسنە ‏احتیاجی ‏یوقدر . '' ( ‏تاج ، ج . ۲ ، ص . ٦۱ ) ‏و ‏ینە ‏پیغمبر - علیه ‏السلام - ؛

 

'' ‏نیجە اوروجلی ‏واردر ‏كە ، آچلقدن باشقە اوروجڭ اوڭا بر ‏فائدەسی ‏یوقدر . ‏و ‏ینە ‏گیجەلری ‏نیجە عبادت ایدن ‏واردر ‏كە ، اویقوسزلقدن باشقە بو عبادتڭ اوڭا بر ‏فائدەسی ‏یوقدر . '' ( ‏تاج ، ج . ۲ ، ص . ٦۱ ) 

 

 بو ‏حدیث ‏شریفلردن آڭلاشیلاجغی ‏أوزرە اوروج ‏طوتمق ؛ ‏سادەجە یمەمك ، ایچمەمك دگلدر . بوڭا جناب حقڭ ‏ذاتًا ‏احتیاجی ‏یوقدر . ‏بتون ‏ییەجك ‏و ‏ایچەجكلر بزە ربمزڭ ‏صوڭسز اكرامینڭ ‏تظاهرلریدر . اوروج ‏طوتمەدەكی مقصد ؛ اینانان مؤمن ‏كیشیلرڭ ، حقیقی مسلمان اولمە أولچیلرینە ‏تیتیزلكلە ‏رعایت ایتمەلرینڭ صاغلانمەسیدر .  

 

گوزلریلە حراملرە باقان ، قولاقلریلە ‏یاڭلیش شیلری ‏ایشیتمك ایستەین ، آیاقلریلە گناهە گیدن ، أللریلە یاساقلانان شیلری طوتان ، ‏دیلیلە هر ‏تورلی ‏غیبت - ‏یالان - مالایعنی - آبارتیلی كوتو شیلر قونوشان ‏كیشی ؛ اوروج ‏طوتسە دە اوروجدەكی اصل مساژی قاورامامش ‏دیمكدر . اوروج ، نماز ‏و ‏دیگر عبادتلر ؛ مؤمن كیشییی گناهلردن ‏قورور ، اوزاقلاشدیریر ، گناهلرە یاقلاشدیرماز . 

 

 اوروج طوتان مسلمان ؛ جمریلك ، حسد ‏و ‏فسادلقدن اوزاقدر . او ؛ بیلمدیگی قونودە احكام كسمز ؛ انسانلرلە ‏لزومسز ‏یرە چكیشمز ؛ انسانلرە كوسمز ، طاریلماز ؛ باشقەلری ‏حقندە كوتو ‏ظن یوروتمز . ‏قاتی ‏قلبلیلكدن شدتلە ‏صاقینیر . اوروجلی مؤمن ؛ دالدیغی غفلتدن اویانیر ، ‏حیلەیە باش وورماز ، هپ طوس طوغری اولور .  

 

 اسلامڭ بش شرطندن بری اولان اوروجڭ انسانلرە ‏فرض اولمەسینڭ ‏پك چوق ‏یاراری ‏واردر . چونكە ‏یوجە یارادانمز ‏الله - عز ‏و جلە - ؛ بز قوللرینە ‏نە أمر ایتمشسە مطلقا بوندە انسانلغڭ ‏فائدەسی ‏واردر ، ‏نەیی دە حرام ‏قیلدیسە ، اوندە دە ‏ضرر ‏واردر . مسلمانلر دە ربلرینڭ ‏امرلرینی ‏هیچ بر شك ‏و ‏شبهەیە دوشمەدن ؛ « ‏نەدن ؟ ‏نیچون ؟ » دیمەدن ، حتی مكافات دخی بكلەمدن ، ‏یالڭزجە ‏الله ‏تعالی أمر ایتدیگی ‏ایچون ‏و اونڭ رضاسی ‏نیتیلە ‏یرینە گتیرملیدر . عبادتلرڭ ‏ایفاسندە اصل اولان بو ‏حقیقتدر .

 ‏ایمانڭ گرگی دە بودر .  

  

 او ‏زمان ‏انسانی ، اخلاقی ، ‏روحی ، بدنی ‏و ‏صوسیال جهتلە ‏پك چوق ‏فائدەسی اولان اوروجی ‏بتون ‏صمیمیتمزلە ربمزڭ خوشنود اولاجغی شكلدە ‏طوتملییز . ‏ایشتە او ‏وقت بونڭ ‏نتیجەسندە او قادر مطلقڭ رضاسنی قازانمش اولورز ان شاء الله .  

 

رمضانڭ ‏فرقلی ‏اقلیمندە قلب ‏و ‏روحی ‏استفادەلر ، اخلاقی ‏و ‏اخروی ‏استفادەلر ‏صایمقلە بیتمز . بو ‏فائدەلرە ، مسلمانلرڭ ‏و ‏طوپلومینڭ عاجلاً ‏احتیاجی ‏واردر . حتی ‏دنیانڭ دخی ‏احتیاجی ‏واردر . چونكە بوگون ‏انسانلق آلارم  ویرییور . ‏شورادە ‏یانی باشمزدە ‏اڭ ‏صوڭ عراقدە یاشانانلر ، ‏سوریەدە دوام ایدن ‏صاواش ‏و دولتڭ خلقنە اجرا ایتدیگی قتل عاملر ، مصردە جریان ایدن ‏حادثەلر ، ‏طوغو ‏تركستانلی ( ‏اویغور توركلری ) قرداشلریمزە یاپیلان ‏اشكنجەلر ، ‏نرەدەیسە اولومە ‏ترك ایدیلن آراقانلی مسلمانلر ، ‏دنیانڭ درت بر یاننە طاغیلمش بولونان ‏ملتجیلرڭ قارشیلاشدقلری ‏ازیجی - ‏أوزوجی حاللر ‏و ‏بتون بو ‏فنالقلری طوروب سیر ایدنلر . . . ‏بتون بونلر بزە انسانلغڭ بیتدیگی یردە اولدیغمزی گوسترییور .

 

بر ‏یاندن دە ‏دنیایی قاصوب قاووران « قورونە ‏ویروس » علتی . . . ‏اوت ، انسانلغڭ رمضانڭ بركتلی حضور ‏طولو ‏اقلیمنە ‏و رمضانڭ گتیرەجگی ‏فائدەلرە عاجلاً ‏احتیاجی ‏واردر . شمدی یە قدر چوق خطالر یاپیلدی ، انسانلغڭ ‏طبیعتنە آیقیری ‏پك چوق ‏یاڭلیشلر گرچكلشدی آما آرتیق خطالردن دونمە ، ‏یاڭلیشلری بیتیرمە وقتندەیز .  

 

چوق گچ اولمەدن ، ‏انسانلق ‏و ‏انسانلق دگرلری داها ‏فضلە قتل ایدیلمەدن ، ‏كندیمزە دونمە ‏زمانی گلمشدر .

 

 ‏كیشیلری ‏و ‏طوپلوملری مادةً ، ‏فیزیكی اولارق ‏و معنًى ، ‏روحی اولارق راحتلاتاجق مبارك رمضان آینڭ ‏علوی آرمغانلرندن یارارلانمە ‏وقتیدر . رمضانڭ آرمغانلری ، مؤمنلر ‏ایچون عادتا ‏پسیقولوژیك ‏تداوی اصوللریدر . متودلر أوڭمزدە ، چارەلر المزدە ‏ایسە ؛ باشقە ‏زمینلردە دردیمزە دوا آرامق ، بیهودە ‏یورولمق ‏نییە ؟ اوروجلریمزڭ ، عبادتلریمزڭ ؛ مقبول اولمسی دعاسیلە . . .