نورتن سلما چويك اوغلى
رمضان باشلاینجە هر یرە ، هر زمینە حضور طولار ، بركت گلیر . رمضان آیندە نور یاغار أوزریمزە ، دوزن گلیر حیاتمزە . قلبلریمزە گوزللكلر گیرر ، روحلرە خیر قاپولری آچیلیر . بر باشقەدر رمضان گونلری . . .
اوروجیلە ، قرآن تلاوتلریلە ، تراویحلریلە مسلمانی فرقلی بر معنا اقلیمنە و فرقلی بر معنوی دیسیپلینە صوقان رمضان ، كیشییە تعبیری جائزسە «دنیایی آدام گبی یاشامە صنعتی»نی اوگرتن بر قدسی موسمدر . بو حقیقتلرڭ یانندە رمضانڭ صاییلامەیاجق چوق فائدەلری واردر . رمضان ؛ مسلمانە ، اخلاقی بر اولغونلق یاشاتیر . انسانڭ كیشیلك ضعیفلقلرینی گیدریر ، شخصیت بوزوقلقلرینی تعمیر ایدر ، بویلەجە مؤمنلرڭ اخلاقی سویەلری یوكسلیر ، فضیلتلری گلیشیر .
مؤمنلر ؛ اگر رمضان آیندە سادەجە اوروج طوتمقدن زیادە اوندەكی اینجەلگی قاورایابیلیرلرسە ؛ رمضان آیی ؛
• انسانی بنجیللكدن قورتولمەیە ،
• یوقسولڭ حالینی آڭلامەیە گوتورر ،
• یالان سویلەمكدن ،
• آلداتمقدن ،
• حیلەكارلقدن ،
• اینجیتمكدن صاقیندیرر .
شعورلە رمضانی دگرلندیرن مسلمان ، گناهلردن قاچینیر . الینی ، بلنی ، آیاغنی ، قولاغنی ، گوزنی قورومەیە چالیشیر . حراملرە قارشی صبر ایدر . دیلینی طوتاراق آغزنی غیبت ایتمكدن محافظە ایدر . عین زماندە مؤمن كیشی ؛ ینە دیلیلە مالایعنییە طالمەز ، آبارتیلی و یالان قونوشماز . زكاتنی ، صدقەسنی ویرر ، گوڭللرە محبت توخومی اكر . سفرەسنی آچار ؛ یورگینی ، سوگیسنی اورتەیە قویارق نیجە گوڭللر قازانیر . یوركلردە مرحمت سنبللری آچدیریر . . .
ایشتە بو شكلدە روحی اینجەلگە و گوڭل انگینلگنە ایریشن مسلمان ؛ رمضان آینڭ رحمت و بركتندن آی بویی نصیبلنیر ، قلبندە فیض شبنملری بلیریر . رمضان ؛ فرض مكلفیتلرڭ یانی صیرە تراویحلر ، تهجدلر ایلە مؤمنڭ عبادتلرینە آیری بر نشئە و گوزللك قاتار . اوقونان قرآنلر ، دیڭلەنن صحبتلر ، آیی دگرلندیرمك آدینە نافلە اولارق یاپیلان ذكر و تسبیحاتلر ، قلبى حیاتڭ جانلانمەسی ایچون یاپیلان علوی قاتقیلردر . بو قدسی قاتقیلر ادراك ایدنی ، معنوی اكراملرە غرق ایدر . ذاتًا یوجەلكلرە مشتاق اولان روح ؛ رمضاندە آرادیغی ، أوزلەدیگی زمینە قاووشور . قلب گوزی آچیلیر دە آرتیق گوڭل ، صوڭسزلق عالمنە بر یقین پنجرەسی آچار . حقیقةً دگرلندیرمەسنی بیلنە بر باشقەدر رمضان گونلری . . .
اوروجڭ فائدەلری :
جناب حقڭ قوللرینە ؛ « یاپیڭ ! » دیە أمر ایتدیگی هر بر عبادتڭ هم مادی هم معنوی یوڭدن انسانڭ فائدەسنە پك چوق حكمتلری واردر . بوگون علمڭ گلیشمەسی ایلە اسكیدن انسانلرڭ ؛ « ناصل اولور ؟ » دیە حیرتلە باقدقلری پك چوق خصوص گونمزدە علمی اولارق آچیقلانابیلییور و بویلەجە مسئلەیی داها ایی آڭلایابیلییورز .
ایچندە بولندیغمز اكرامی و عفوی بول اولان رمضان آیندە بتون مؤمنلرڭ بویوك ایستك و شوق ایلە طوتدقلری اوروجلرڭ ، قیلدقلری تراویح نمازلرینڭ كندیلرینە بر چوق معنوی قازانچ صاغلادیغی آچیقدر . اوروج ؛ اینانانلری بشری دویغولردن ، قدسی دویغولرە یوكسلتن نورانی بر باصامقدر . اوروج ، نفسڭ و شیطانڭ ایستكلرینە ؛ « اوت ! » دیمەنڭ أوڭنە گچن بر قالقاندر . اوروج ؛ انسانڭ یاڭلیشە قایمامەسنی ، كوتولگە بولاشمامەسنی تأمین ایدر .
اوروجلی مؤمندە ، شفقت و مرحمت دویغولری طوروق نقطەدەدر . مادی یوقسوللق ایچندەكی انسانلرڭ حالی ، اڭ ایی اوروجلیكن ادراك ایدیلیر . احتیاجلی قرداشلریمزە یاردیم ایتمە حسلری ، رمضاندە داها فضلەلاشیر .
اوروج ؛ انسانلرڭ آخلاقنە گوزللكلر قاتار ، سرت طبیعتلی انسانلردە ، بر یوموشاقلق حالی اولوشور . مؤمن كیشی ؛ اوروجی ایلە كبر ، غرور ، كین ، یالان ، گوستریش و ریادان كندینی آریندیریر . مسلمان ، اوروجیلە فضیلتلی طاورانیشلرە یوڭلیر . او ؛ عفتلی ، وقارلی ، ناموسلی و شرفلیدر . اینانان انسان ؛ اوروجە و دیگر عبادتلرینە نە قدر اهمیت ویررسە ، مسلمانلغنڭ قالیتەسی دە او قدر آرتار .
اوروجلی مؤمن ؛ حقیقی مسلمانلق قسطاسلرینە بالخاصە مبارك رمضان آیندە داها چوق یاقلاشیر . زیرا اوروج ایلە ؛ ال ، آیاق ، گوز ، قولاق و دیل ایلە ایشلنەبیلەجك هر چشید گناهدن قورونولمش اولور . بو خصوصدە سوگیلی پیغمبریمز - علیه الصلات والسلام - ؛
'' كیم كوتو سوز و كوتو ایشلری بیراقماز ایسە ، الله تعالےنڭ اونڭ یمەسنی ، ایچمەسنی بیراقمەسنە احتیاجی یوقدر . '' ( تاج ، ج . ۲ ، ص . ٦۱ ) و ینە پیغمبر - علیه السلام - ؛
'' نیجە اوروجلی واردر كە ، آچلقدن باشقە اوروجڭ اوڭا بر فائدەسی یوقدر . و ینە گیجەلری نیجە عبادت ایدن واردر كە ، اویقوسزلقدن باشقە بو عبادتڭ اوڭا بر فائدەسی یوقدر . '' ( تاج ، ج . ۲ ، ص . ٦۱ )
بو حدیث شریفلردن آڭلاشیلاجغی أوزرە اوروج طوتمق ؛ سادەجە یمەمك ، ایچمەمك دگلدر . بوڭا جناب حقڭ ذاتًا احتیاجی یوقدر . بتون ییەجك و ایچەجكلر بزە ربمزڭ صوڭسز اكرامینڭ تظاهرلریدر . اوروج طوتمەدەكی مقصد ؛ اینانان مؤمن كیشیلرڭ ، حقیقی مسلمان اولمە أولچیلرینە تیتیزلكلە رعایت ایتمەلرینڭ صاغلانمەسیدر .
گوزلریلە حراملرە باقان ، قولاقلریلە یاڭلیش شیلری ایشیتمك ایستەین ، آیاقلریلە گناهە گیدن ، أللریلە یاساقلانان شیلری طوتان ، دیلیلە هر تورلی غیبت - یالان - مالایعنی - آبارتیلی كوتو شیلر قونوشان كیشی ؛ اوروج طوتسە دە اوروجدەكی اصل مساژی قاورامامش دیمكدر . اوروج ، نماز و دیگر عبادتلر ؛ مؤمن كیشییی گناهلردن قورور ، اوزاقلاشدیریر ، گناهلرە یاقلاشدیرماز .
اوروج طوتان مسلمان ؛ جمریلك ، حسد و فسادلقدن اوزاقدر . او ؛ بیلمدیگی قونودە احكام كسمز ؛ انسانلرلە لزومسز یرە چكیشمز ؛ انسانلرە كوسمز ، طاریلماز ؛ باشقەلری حقندە كوتو ظن یوروتمز . قاتی قلبلیلكدن شدتلە صاقینیر . اوروجلی مؤمن ؛ دالدیغی غفلتدن اویانیر ، حیلەیە باش وورماز ، هپ طوس طوغری اولور .
اسلامڭ بش شرطندن بری اولان اوروجڭ انسانلرە فرض اولمەسینڭ پك چوق یاراری واردر . چونكە یوجە یارادانمز الله - عز و جلە - ؛ بز قوللرینە نە أمر ایتمشسە مطلقا بوندە انسانلغڭ فائدەسی واردر ، نەیی دە حرام قیلدیسە ، اوندە دە ضرر واردر . مسلمانلر دە ربلرینڭ امرلرینی هیچ بر شك و شبهەیە دوشمەدن ؛ « نەدن ؟ نیچون ؟ » دیمەدن ، حتی مكافات دخی بكلەمدن ، یالڭزجە الله تعالی أمر ایتدیگی ایچون و اونڭ رضاسی نیتیلە یرینە گتیرملیدر . عبادتلرڭ ایفاسندە اصل اولان بو حقیقتدر .
ایمانڭ گرگی دە بودر .
او زمان انسانی ، اخلاقی ، روحی ، بدنی و صوسیال جهتلە پك چوق فائدەسی اولان اوروجی بتون صمیمیتمزلە ربمزڭ خوشنود اولاجغی شكلدە طوتملییز . ایشتە او وقت بونڭ نتیجەسندە او قادر مطلقڭ رضاسنی قازانمش اولورز ان شاء الله .
رمضانڭ فرقلی اقلیمندە قلب و روحی استفادەلر ، اخلاقی و اخروی استفادەلر صایمقلە بیتمز . بو فائدەلرە ، مسلمانلرڭ و طوپلومینڭ عاجلاً احتیاجی واردر . حتی دنیانڭ دخی احتیاجی واردر . چونكە بوگون انسانلق آلارم ویرییور . شورادە یانی باشمزدە اڭ صوڭ عراقدە یاشانانلر ، سوریەدە دوام ایدن صاواش و دولتڭ خلقنە اجرا ایتدیگی قتل عاملر ، مصردە جریان ایدن حادثەلر ، طوغو تركستانلی ( اویغور توركلری ) قرداشلریمزە یاپیلان اشكنجەلر ، نرەدەیسە اولومە ترك ایدیلن آراقانلی مسلمانلر ، دنیانڭ درت بر یاننە طاغیلمش بولونان ملتجیلرڭ قارشیلاشدقلری ازیجی - أوزوجی حاللر و بتون بو فنالقلری طوروب سیر ایدنلر . . . بتون بونلر بزە انسانلغڭ بیتدیگی یردە اولدیغمزی گوسترییور .
بر یاندن دە دنیایی قاصوب قاووران « قورونە ویروس » علتی . . . اوت ، انسانلغڭ رمضانڭ بركتلی حضور طولو اقلیمنە و رمضانڭ گتیرەجگی فائدەلرە عاجلاً احتیاجی واردر . شمدی یە قدر چوق خطالر یاپیلدی ، انسانلغڭ طبیعتنە آیقیری پك چوق یاڭلیشلر گرچكلشدی آما آرتیق خطالردن دونمە ، یاڭلیشلری بیتیرمە وقتندەیز .
چوق گچ اولمەدن ، انسانلق و انسانلق دگرلری داها فضلە قتل ایدیلمەدن ، كندیمزە دونمە زمانی گلمشدر .
كیشیلری و طوپلوملری مادةً ، فیزیكی اولارق و معنًى ، روحی اولارق راحتلاتاجق مبارك رمضان آینڭ علوی آرمغانلرندن یارارلانمە وقتیدر . رمضانڭ آرمغانلری ، مؤمنلر ایچون عادتا پسیقولوژیك تداوی اصوللریدر . متودلر أوڭمزدە ، چارەلر المزدە ایسە ؛ باشقە زمینلردە دردیمزە دوا آرامق ، بیهودە یورولمق نییە ؟ اوروجلریمزڭ ، عبادتلریمزڭ ؛ مقبول اولمسی دعاسیلە . . .